Een gezond slaappatroon is goed voor het hart
Elk jaar wordt bij 38.000 mensen in Nederland hartfalen vastgesteld, in de medische wereld ook wel "decompensatio cordis" genoemd. Dit is een aandoening waarbij het hart niet langer in staat is voldoende bloed rond te pompen om aan de behoeften van het lichaam en met name de organen te voldoen. Een derde van de mensen bij wie hartfalen wordt vastgesteld, is jonger dan 75 jaar [1].
Slaapproblemen lijken een rol te spelen bij de ontwikkeling van hartfalen [2]. Het slaapgedrag van de mens is echter niet zo gemakkelijk te begrijpen en wordt door vele factoren beïnvloed. Het slaapgedrag wordt dus ook gedeeltelijk individueel bepaald.
In een recent prospectief onderzoek gepubliceerd in het tijdschrift Circulation [3], is daarom onderzocht of er een relatie is tussen een specifiek - door de onderzoekers als gezond gekwalificeerd - slaappatroon en het risico op hartfalen.
Het onderzoek
De onderzoekers hebben zich eerst de vraag gesteld wat een gezond slaappatroon is. Zij hebben daarbij gekeken naar de verschillende elementen van slaapgedrag, die op basis van eerdere onderzoeken geassocieerd zijn met een lager risico op coronaire hartziekten.
Het eerste element dat werd meegenomen was iemands chronotype. Het chronotype bepaalt of iemand een ochtendmens is, een avondmens is of geen van beiden. De duur van de slaap was het tweede element dat werd meegenomen. Deze slaapduur werd onderverdeeld in: kort (minder dan 7 uur per nacht), normaal (7-8 uur per nacht) of lang (meer dan 8 uur per nacht).
Andere belangrijke elementen van het slaapgedrag die werden onderzocht waren: de mate waarin iemand last heeft van slapeloosheid, de vraag of iemand al dan niet snurkt, en de mate waarin er sprake is van forse slaperigheid overdag.
Op basis van deze data bepaalden de onderzoekers waaruit een gezond slaapgedrag bestaat. Dit gezonde slaapgedrag werd uiteindelijk gedefinieerd als de slaap van een ochtendmens die 7 tot 8 uur per nacht slaapt, nauwelijks last heeft van slapeloosheid, niet snurkt en overdag geen tot nauwelijks forse slaperigheid ervaart.
Vervolgens zijn de onderzoekers gaan bekijken of er een relatie bestaat tussen dit slaapgedrag en het risico op hartfalen. Aan het onderzoek hebben 408.802 mensen meegedaan in de leeftijd tussen 37 en 73 jaar. Het slaapgedrag werd onderzocht aan de hand van een vragenlijst waarbij werd getoetst op de hiervoor genoemde 5 elementen van slaapgedrag.
De uitkomsten van het onderzoek
Tijdens de follow-up periode van 10 jaar werd bij 5.221 deelnemers hartfalen vastgesteld. Het hierboven genoemde gezonde slaappatroon bleek omgekeerd evenredig te zijn met het optreden van hartfalen. Deze associatie werd ook gezien bij mensen met diabetes, hypertensie, medicijngebruik of genetische mutaties. Dit gezonde slaappatroon kan dus het risico op hartfalen verminderen.
Kennis in de praktijk brengen
Hartfalen en andere hart- en vaatziekten zijn aandoeningen die u in uw praktijk kunt tegenkomen. Uiteraard gaat u dan aan de slag om de onderliggende werkingsmechanismen te onderzoeken en daar relevante interventies op in te zetten. Een van die onderliggende werkingsmechanismen kan een verstoord slaapgedrag zijn. Het is belangrijk dat u dan met uw cliënt gaat kijken naar de verschillende elementen van een gezond slaappatroon en daar samen aan gaat werken.
Referenties
1] Website van de Nederlandse Hartstichting, https://www.hartstichting.nl/hart-en-vaatziekten/feiten-en-
Cijfers over hart- en vaatziekten, geraadpleegd op 8 februari 2021.
2] Qi L. MicroRNAs en andere mechanismen die ten grondslag liggen aan de relatie tussen slaappatronen
and cardiovascular disease.Eur Heart J. 2020; 41:2502. doi: 10.1093/eurheartj/ehaa349
[3] Xiang Li, Qiaochu Xue, Mengying Wang, Tao Zhou, Hao Ma, Yoriko Heianza, Lu Qi. Het volgen van een gezond slaappatroon en de incidentie van hartfalen: een prospectieve studie bij 408802 UK Biobank deelnemers. Circulation, 2020; DOI: 10.1161/CIRCULATIONAHA.120.050792